Jak zachować piękny i młody uśmiech na dłużej?

DR MAREK WASILUK • dawno temu

Wraz z wiekiem zmienia się cały nasz organizm. Nie omija to również zębów! Z upływem lat ścierają się, zużywają i ciemnieją. Mogą również chorować i ulegać uszkodzeniom mechanicznym. To wszystko sprawia, że ich wygląd się pogarsza, powodując, że uśmiech nie jest już tak promienny jak wcześniej, a twarz staje się starsza. Co więcej, starcia i wady zgryzu, jak i utrata zębów sprawiają, że np. policzki i usta tracą podporę, zaczynając przez to wyglądać mniej atrakcyjnie. Czy i jak można radzić sobie z tzw. starzeniem dentalnym? Mówi o tym stomatolog warszawskiej kliniki L’experta, lek. dent. Karolina Cepińska-Malczak

Większość osób chciałaby mieć piękne zęby niezależnie od wieku. Jasne, proste i równe prezentują się atrakcyjnie, dodając uroku całej twarzy. Niestety, nawet jeśli natura obdarzyła kogoś pięknym i nieskazitelnym uzębieniem, z upływem lat może ono stracić na wyglądzie i jakości! Mówiąc wprost: zęby również się starzeją.

Dopiero co wyrżnięte, młode zęby dziecka są zdrowe, jasne, bez starć i pęknieć szkliwa. Po pewnym czasie stopniowo zaczynają się jednak ścierać. Bardzo często proces ten jest zbyt silny, czasem wręcz patologicznie, przez co niektóre zęby stają się nieproporcjonalnie krótkie względem reszty. Wpływa to na gorszą estetykę całego uśmiechu. To z kolei niekorzystnie odbija się na wyglądzie całej twarzy – jej dolny odcinek zaczyna się skracać, przez co dana osoba wydaje się być starsza w odbiorze.
Poza tym z upływem lat na skutek działania różnych czynników, zęby ciemnieją, pojawiają się na nich pęknięcia, rysy i drobne ukruszenia. – Zmiana koloru zębów na ciemniejszy jest naturalnym następstwem ich starzenia, ale również efektem palenia papierosów, przyjmowania niektórych leków czy picia dużych ilości kawy. Dodatkowo na przestrzeni lat zęby mogą też chorować. W wyniku leczenia kanałowego często przyjmują z kolei szary odcień. Taki ząb jest martwy, w efekcie czego traci swoją barwę, matowieje, przez co nie odbija światła tak ładnie jak pozostałe – tłumaczy dr Karolina Cepińska-Malczak.
Należy również pamiętać, że w pewnym okresie życia, mając dużo wypełnień, one również zaczną się zużywać, przez co będą wyglądały mniej korzystnie. Będą też przyczyniać się do łatwiejszego, ponownego rozwoju próchnicy w tym miejscu.

Ważne jest też uświadomienie sobie, że nie dbając o stan zdrowia zębów, ryzykujemy jednocześnie ich uratą. Dla niektórych osób utrata i brak zębów bocznych lub tylnych nie jest specjalnym problemem – takie podejście to błąd! – Takie ubytki mają wpływ na pogorszenie rysów twarzy. W naturalny sposób zęby podpierają bowiem policzki i uwypuklają wargi. Bez nich skóra zapada się i opada. Owal twarzy pogarsza się, ponieważ tzw. trójkąt młodości zaczyna zmieniać się w piramidę starości. Proporcje twarzy zmieniają się na niekorzyść, przez co w odbiorze staje się ona starsza. W następstwie braków w uzębieniu, zaczyna zanikać również kość, która także stanowi swego rodzaju rusztowanie. Sam uśmiech też traci urok, ponieważ luka powoduje, że sąsiednie zęby zaczynają się przesuwać w jej kierunku, a w efekcie pojawiają się szpary i asymetrie w ich ustawieniu. Nie wspominając już o zdrowotnych konsekwencjach takiej sytuacji. Utrata zębów może bowiem działać patologicznie na zdrowie układu stomatognatycznego. Zaburza się równowaga mięśniowa, co z kolei może dawać efekt w postaci dolegliwości bólowych i dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych – wyjaśnia lek. dent. Karolina Cepińska-Malczak. Poza tym – jak się okazuje – w przypadku braku zębów trzonowych, pozostałe uzębienie narażone jest na większe obciążenia. To natomiast prowadzi do ich ścierania i powstawania ubytków, a więc dalszego pogarszania stanu zdrowia i estetyki uśmiechu. Jest to zatem proces lawinowy, któremu łatwiej jest przeciwdziałać, niż następnie go leczyć. Zwłaszcza, że utrata zębów wpływa również na ogólny stan zdrowia, ponieważ żucie, a w konsekwencji trawienie pokarmów staje się mniej efektywne.

Co istotne, na starzenie dentalne wpływa nie tylko upływający czas i związane z nim naturalne zaburzenia oraz defekty nabywane w trakcie całego życia, lecz również wady zgryzu pojawiające się zwykle już w dzieciństwie! Nieprawidłowa budowa szczęki i żuchwy również może przyczyniać się do niekorzystnego, starszego wyglądu twarzy. – Kiedy łuki są zbyt wąskie, skóra i mięśnie tracą odpowiednie rusztowanie. W efekcie szybciej powstają zmarszczki i bruzdy nosowo-wargowe. Z kolei retruzja, a więc pochylenie zębów w głąb jamy ustnej sprawia, że usta tracą podparcie, przez co stają się cieńsze. Z profilu taka twarz wygląda gorzej, a w pewnym momencie może wręcz uzyskać efekt przypominający bezzębną starszą osobę. Podkrążone oczy również mogą mieć związek z wadami zgryzu. Występowanie tzw. gotyckiego, a więc wąskiego i wysokiego, podniebienia, sprawia, że twarz staje się podłużna, jej środkowe piętro wypłaszczone, a dolna powieka się zapada – opisuje stomatolog kliniki L’experta.

Anti-aging w gabinecie stomatologicznym

Najważniejsza w zachowaniu dobrostanu i młodego wyglądu uzębienia jest właściwa profilaktyka próchnicy, a także stanów zapalnych. Dlatego też regularne wizyty kontrolne u dentysty powinny być w tym kontekście sprawą fundamentalną! Lek. dent. Karolina Cepińska-Malczak zaleca wykonywanie przeglądów przynajmniej raz na pół roku. – Wizyty profilaktyczne powinny być swego rodzaju nawykiem. Pacjenci nie są w stanie samodzielnie zaobserwować wczesnych etapów rozwijającej się próchnicy, a przyjście do dentysty z bólem zęba często kończy się już terapią kanałową lub co gorsze – jego wyrwaniem. Jak już wiemy, żadna z tych sytuacji nie wpływała dobrze na wygląd uśmiechu. Tylko profesjonalny przegląd stomatologiczny pozwala na odpowiednio wczesne wychwycenie najmniejszych ubytków i ich w miarę bezinwazyjne wyleczenie. Poza tym w niektórych przypadkach nawet sam lekarz może nie być w stanie dostrzec wszystkich zmian gołym okiem. Dlatego zalecane jest regularne wykonywanie rentgenowskich zdjęć przeglądowych, czarno na białym pokazujących, co dzieje się na powierzchniach stycznych zębów, a także przykładowo wewnątrz tych, które były wcześniej leczone kanałowo.

Kolejnym bardzo ważnym elementem dbałości o piękny uśmiech jest profesjonalna higienizacja. Wykonywanie raz na pół roku – podczas wizyty kontrolnej u stomatologa – skalingu i piaskowania umożliwia dokładne oczyszczenie zębów z kamienia nazębnego i osadów będących skamieniałymi skupiskami nieusuniętych podczas domowego szczotkowania baterii, które pozostawione będą przyczyną próchnicy i choroby dziąseł. Tylko higienistka w gabinecie stomatologicznym jest w stanie gruntownie je usunąć. Profesjonalne oczyszczanie pozwoli zachować zdrowie zębów, ale również ich estetyczny wygląd. W ten sposób stają się one jaśniejsze i świeże.

Następnie, jeśli mamy stare, rozszczelnione wypełnienia odróżniające się na tle reszty łuku, warto jest je wymienić. Zęby zyskają dzięki temu jednolity wygląd, a uśmiech stanie się ładniejszy.
Uszczerbienia i starcia także można obudować, np. za pomocą kompozytu. — Obecnie dysponujemy nowoczesnymi materiałami, które mogą być idealnie dopasowane do każdego uśmiechu i wkomponowane w wygląd reszty uzębienia. Co ważne, odbudowy powinny być wykonane w taki sposób, aby przywróciły zębom odpowiednią funkcję, a całej twarzy estetyczny wygląd. Odzyskanie odpowiednich proporcji zębów oraz zwiększenie wymiaru pionowego, który patologicznie się zaniżył, spowoduje, że odcinek od nosa do brody stanie się lepiej wypełniony, a kształt wargi górnej i dolnej będzie zostanie subtelnie, a przy tym ładnie uwypuklony. Oprócz wykonania odbudowy należy również zastanowić się nad przyczyną powstawania starć. Często równolegle należy włączyć również terapię bruksizmu, który bywa powodem „zjadania” własnych zębów. W ten sposób uśmiech odzyskuje młody wygląd i jest zabezpieczony przed dalszym uszkadzaniem szkliwa.

O tym, że warto jest uzupełniać wszystkie utracone zęby, nikogo nie trzeba już chyba przekonywać. Możliwości jest wiele, od najbardziej podstawowych metod, takich jak protezy i mosty, po najbardziej zaawansowane i najlepsze rozwiązania w postaci implantów zębowych zachowujących się jak prawdziwy ząb.

Z kolei nieestetyczny, ciemny kolor zębów można zamaskować podobnie jak siwiznę. W tym celu najbardziej podstawowym, a często w zupełności satysfakcjonującym rozwiązaniem, jest przeprowadzanie laserowego wybielania zębów. Nie zawsze jednak jest to rozwiązanie wystarczające. Niektórym zębom nie da się bowiem w taki sposób przywrócić ładniejszej barwy. Jest tak w przypadku zębów, które mają wypełniania lub były leczone kanałowo.

Jednocześnie lek. stom. Karolina Cepińska-Malczak pociesza, że tak naprawdę to nic straconego. — Metody poprawy estetyki zębów są obecnie naprawdę urozmaicone. W zależności od pacjenta i stanu jego uzębienia, dobiera się odpowiednie techniki i układa najkorzystniejszy plan leczenia. Gdy zęby danej osoby są w bardzo złym stanie – przebarwione i z dużą liczbą wypełnień, wówczas z pomocą przychodzi stomatologia estetyczna wraz z całym wachlarzem możliwości. Począwszy od licówek kompozytowych i odbudów, na wykonywanych w laboratoriach technicznych licówkach i koronach porcelanowych skończywszy.

Za pomocą odpowiednich zabiegów stomatologii estetycznej istnieje możliwość całkowitej odmiany wyglądu zębów. Poprzez zmianę ich koloru czy kształtu pacjent ma szansę otrzymać niemalże nowy, młody uśmiech. — Obecnie w stomatologii pracujemy nie tylko nad tym, aby zęby były zdrowe, lecz także, aby mogły uzyskać wspaniały wygląd i co więcej, aby cała twarz dzięki nim wyglądała piękniej i młodziej. Patrząc na pacjenta szeroko, stosujemy terapie holistyczne, obejmujące nie tylko leczenie stomatologiczne, lecz również ortodontyczne. Ponadto tam, gdzie nie jesteśmy w stanie zaradzić za pomocą standardowych działań dentystycznych, warto jest wspomagać się też medycyną estetyczną. Na przykład estetyczne wymodelowanie ust, podanie toksyny botulinowej przy uśmiechu dziąsłowym, czy wypełnienie cofniętej bródki, wykańczają efekt zabiegów stomatologii estetycznej, wpływając przy tym na kształt uśmiechu.

Zauważając na swojej twarzy oznaki starzenia, warto wybrać się również na konsultację do stomatologa. Jest to tym bardziej wskazane, gdy skóra jest jeszcze gładka i jędrna, a zęby pozostawiają wiele do życzenia. Nieestetyczny uśmiech może bowiem postarzać nawet o kilkanaście lat. Z drugiej strony zadbane zęby odmładzają, dlatego jeśli chcemy długo cieszyć się dobrym, młodzieńczym wyglądem, najlepiej jest poświęcać im tyle samo uwagi co skórze.